Etalagebenen is de volksterm voor ‘claudicatio intermittens’. De oorzaak hiervan is de aandoening perifeer arterieel vaatlijden (PAV). Bij deze aandoening zijn de slagaders in de benen vernauwd, waardoor te weinig zuurstof naar de spieren wordt aangevoerd. Hierdoor ervaart men krampachtige pijn of een doof gevoel in het been tijdens en na inspanning. Deze pijn treedt vaak op in de kuiten, maar kan ook in de bovenbenen of bilspieren optreden. Na rust verdwijnt de pijn, vanwaar de term etalagebenen: patiënten proberen de pijn te maskeren door noodgedwongen de etalage van een winkel te bekijken. In Nederland wordt geschat dat ruim 19% van de 55-plussers lijdt aan een vorm van PAV.
Etalagebenen worden veroorzaakt door slagaderverkalking. Bij slagaderverkalking worden de wanden stugger en dikker, waardoor vernauwingen optreden. Deze verdikkingen, ook wel plaques genoemd, worden veroorzaakt door een opeenhoping van gladde spiercellen en cholesterol. Door de vernauwing in de slagaders van en naar de benen, gaat het bloed trager stromen en ontstaat er een zuurstoftekort in de beenspieren bij inspanning. Hierdoor ontstaan de klachten in de benen bij etalagebenen. Slagaderverkalking is in principe een ouderdomsziekte. Het verloopt geleidelijk, waardoor de meeste mensen er pas op latere leeftijd last van krijgen. Het verkalken van de slagaders kan echter sterk versneld optreden door een aantal factoren als roken, een te hoog cholesterolgehalte (en ongezonde voeding), te weinig lichaamsbeweging en diabetes mellitus.
Alhoewel bij etalagebenen de slagaders in de benen zijn verkalkt, betekent dit niet dat de overige slagaders in het lichaam niet zijn aangetast. Slagaderverkalking wordt daarom ook wel een systeemziekte genoemd: alle slagaders in het lichaam kunnen worden getroffen. Zo kunnen bijvoorbeeld de kransslagaders, die het hart van bloed voorzien, en de halsslagaders, die de hersenen van bloed voorzien, zijn aangetast. Dit kan leiden tot verschillende uitingsvormen en klachten, maar de onderliggende oorzaak is identiek: het dichtslibben van de slagaders.
